Akıllı Telefon Bağımlılığının İş Performansı Üzerindeki Etkisi
Ramazan AYDIN
Bankacılık Ve Sigortacılık Bölümü
Taşkent MYO Selçuk Üniversitesi
Önsöz
Merhaba sizlerle yazdığım ilk bilimsel makaleyi paylaşmak istedim “Akıllı telefon bağımlılığının iş performansı üzerindeki etkisi” benim üniversitede araştırma yöntemleri ödevimin konusuydu yazdığım ilk akademik makale olduğu için hatalar tabi ki olabilir. sitemde bir çok makale, yazı vb var ama akademik makaleler günlük makalelerden biraz farklı oluyor. Bu arada makalem tam olarak ta bitmiş değil. Üniversitede hocamız ödev veriyordu her hafta bir bölümünü yazıyorduk. Sınıfın seviyesi düşük olduğu için yavaş ilerledik. Tam bitiremeden dönem bitti maalesef yarım kaldı ama bu makaleyi mutlaka boş bir vaktimde tamamlayacağım. Tamda en önemli kısmı analiz kısmı yok zaten nasıl analiz edeceğimi bilmediğim için internetten öğrenmeye çalışıyorum. Yaklaşık 250 kişiye anket doldurttum ama yorumlamayı bilmiyorum. Yakında makalemi tamamlayacağım buraya ekleme yapacağım inşALLAH.
Özet:
Günümüzde Teknolojinin gelişmesiyle birlikte iş yaşamımız büyük oranda etkilenmiştir. Bu etkinliklerin tümü olumlu yönde gerçekleşmemiştir. Teknolojinin yanlış ve aşırı kullanımı bağımlılığı da beraberinde getirmektedir. Bu bağımlılık iş performansını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışma, çalışanların akıllı telefon bağımlılık derecelerini belirlemek ve iş performanslarına etkisini araştırmak amacıyla gerçekleştirilecektir. Çalışmada Türkiye’nin çeşitli il ve ilçelerinde farklı sektörlerde çalışan kişilere anket uygulanıp iş performansları üzerindeki etkilerine yönelik araştırmalar yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Cep Telefonu, Akıllı telefon, Akıllı Telefon Bağımlılığı, Bağımlılık
1.GİRİŞ
İletişim teknolojisinin hızlı bir şekilde gelişmesiyle, sosyal hayat derinden etkilenmiştir. Günümüzün en hızlı iletişim aracı olan internet kısa süre içerisinde gazete, dergi, televizyon ve radyonun yerini alarak en yaygın iletişim ve haberleşme aracı olmuştur.
İletişim teknolojisinde yaşanan bu gelişmeler telefonların kapasitesini artırarak akıllı telefonların çıkmasına neden olmuştur. 3G ve 4G ile beraber akıllı telefonlardan bilgiye daha hızlı ulaşma dönemi başlamıştır. Bu durum akıllı telefonların insanların bir hayatlarının bir parçası olmasına neden olmuştur.
Cep telefonları taşınabilir cihazların en çok tercih edilenidir. Cep telefonlarına bilgisayarların özelliklerinin eklenmesiyle akıllı telefonlar çıkmıştır. Akıllı telefonlar normal bir telefondan çok daha fazla özelliğe sahiptir. Akıllı telefonların çalışabilmesi için yüksek performanslı işlemciye ihtiyacı vardır. Akıllı telefonlarda bilgisayarlarda kullanılan işletim sitemlerine benzer işletim sistemleri vardır. Bu durumda akıllı telefonlarda mesajlaşma ve konuşmanın dışında internette gezinme, alışveriş yapma, oyun oynamak ve yön bulmak gibi birçok avantaja sahiptir. Akılı telefonların bu işlemleri gerçekleştirmesindeki en temel özellik internete bağlanabiliyor olmasıdır. Bu sayede akıllı telefonlar bir telefon olmaktan çıkıp bir cep bilgisayarı haline gelmiştir.
Akıllı telefonların hayatımızın bir parçası olması olumlu yanlarının yanı sıra olumsuz bazı problemlere de neden olmaktadır. Özellikle gençlerde akıllı telefonların aşırı kullanımı bağımlılığa neden olmaktadır.
İş performansı, örgüt açısından belli zamanda üretilen mal veya hizmetin miktarı olarak tanımlanabilir. Birey açısından ise çalışanların işinin gerektirdiği amaçları ve hedefleri yerine getirmede verimliliğinin ve etkinliğinin derecesi olarak tanımlanır. Bireylerin performanslarının düşük veya yüksek olmasından örgütte etkilenecektir. İşte bu yüzden bireylerin iş performanslarına etki eden unsurların incelenmesine ve araştırılmasına neden olmuştur.
Akıllı telefon bağımlılığı ruhsal ve fiziksel sorunlara neden olabilmektedir. Bu araştırmamızda akıllı telefon bağımlılığının çalışanlardaki iş performansı üzerindeki etkileri araştırılacaktır.
2. Kavramsal Çerçeve
2.1 Akıllı Telefon Kavramı
Teknolojinin gelişmesiyle cep telefonları gündelik hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Başlangıçta iletişim kolaylığı sağlamak, her an her yerde telefon görüşmesi yapabilmek için çıkan cep telefonları günümüzde birçok farklı özelliği taşıyan akıllı telefonlara evrimleşmiştir. Akıllı telefonlar çok hızla gelişip eski telefonların bir anda pazardan çekilmesine sebep olmuştur. (Mihalis KUYUCU)
Sıradan cep telefonlara göre akıllı telefonlar çok daha fazla özelliği barındırarak bir bilgisayarda yapabileceğimiz deredeyse her şeyi yapabilmemizi sağlamaktadır. (Serkan Ada, Hasan Sadık Tatlı) Hatta git gide bilgisayarların bile yerini almaya başlamıştır. Aşağıdaki Tablo-1 de yıllara göre bir web sitesinin mobil ve bilgisayar üzerinden gelen ziyaretçi oranları verilmektedir. Bu tabloya göre her yıl bilgisayar üzerinden gelen ziyaretçi oranları düşmekte mobil ziyaretçiler oranları işe yükselmektedir.
Tablo-1 Youtube.com ramazan aydın adlı kanalın yıllara göre mobil ve bilgisayar ziyaretçilerinin oranı
| Yıllar | Mobil | Bilgisayar |
| 2010 | %6 | %94 |
| 2011 | %8 | %92 |
| 2012 | %13 | %87 |
| 2013 | %18 | %82 |
| 2014 | %25 | %75 |
| 2015 | %27 | %73 |
| 2016 | %35 | %65 |
| 2017 | %45 | %55 |
| 2018 | %52 | %48 |
| 2019 | %57 | %43 |
2.2 Bağımlılık Ve Türleri
Bağımlılık ihtiyaç olmadığı halde bir şeyi sürekli kullanma bırakamama karşılanmadığı zaman yoksulluk belirtileri verme durumuna denmektedir. Genel anlamda bağımlılık fiziksel ve ruhsal olarak bir maddeye olan tutkuyu ifade etmektedir. Bağımlılığı maddesel ve davranışsal bağımlılık olmak üzere ikiye ayırmak mümkündür. (Eda BÜYÜKGEBİZ KOCA , Mustafa Zihni TUNCA)
Madde bağımlılığı ilaç özelliğinde olan kullanıldığı zaman keyif veren ve bazı davranış bozukluklarına neden olan vücudun işlevini olumsuz yönde etkileyen. Ve tüm bu zararlarına rağmen kullanımın bırakılamayıp devam edilmesidir. (YEŞİLAY)
Davranışsal bağımlılık ise madde dışı bağımlılıklara denmektedir. Kumar bağımlılığı, yeme bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı, insana olan bağımlılık, Bilgisayar bağımlılığı, Telefon bağımlılığı vb bağımlılıklar davranışsal bağımlılığa örnek verilebilir. (npistanbul.com) Bu bağımlılık türünde de tıpkı madde bağımlılığı gibi kişide olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Bu araştırmamızda ise davranışsal bağımlılık olan akıllı telefon bağımlılığı ve iş performansına etkisi üzerine durulacaktır.
2.3 Akıllı Telefon Bağımlılığı
Bir davranışsal bağımlılık türü olan akıllı telefon bağımlılığı, aşırı şekilde akıllı telefon kullanma, bildirimlere bakma telefon olmadığı zaman sürekli onu düşünme azaltmak isteyip de azaltamama olmadığı zaman strese girme durumu olarak tanımlanabilir. Bu bağımlılık türünde de tıpkı diğer bağımlılık türlerinde olduğu gibi yoksulluk durumunda diğer bağımlılık türlerine benzeyen belirtiler görülmektedir.
Akıllı telefon bağımlısı olan birey sürekli olarak akıllı telefon kullanmaktadır bırakmak istese de bırakamamaktadır. Diğer aktivitelere vakit ayırmak yerine sürekli olarak akıllı telefona vakit ayırmaktadır. Uyku saatleri içerisinde uyumak yerine akıllı telefon kullanmaktadır. (Kültegin ÖGEL) Günlük yerine getirmesi gereken yükümlülükleri akıllı telefon yüzünden yerine getirmemektedir. Akıllı telefon bağımlılığı iş performansını da olumsuz yönde etkilemektedir. Bu araştırmamızın asıl konusu da akıllı telefon bağımlılığının iş performansına etkisi üzerinedir.
2.4 İş performansı kavramı
İş performansı kişi açısından çalışanların örgütte istenilen görevleri gerçekleştirme başarı derecesi olarak tanımlanabilir. Örgüt açısından iş performansı işe örgütün amaçlarını yerine getirebilme başarısının derecesi olarak tanımlanabilir. (Dr. Yasemin KÜÇÜKÖZKAN) Örneğin bir restorandaki garsonun servis açmadaki müşteriler ile diyaloglarındaki siparişleri almasındaki gibi görevleri yerine getirmesindeki başarı düzeyi onun iş performansıdır. Kötü bir iş performansı dolayısıyla sadece çalışanı etkilemekle kalmayıp örgütü de etkileyecektir. Garsondan kötü muamele gören bir müşteri bir daha o restoranda gitmeyecektir ve restoran kar etme amacına ulaşamayacaktır.
3. Araştırma Yöntemi
3.1 Araştırmanın Amacı ve Önemi
Akıllı telefon kullanımın giderek artmasıyla akıllı telefon bağımlılığı da büyük bir sorun haline gelmiştir. Çalışanların iş hayatında performansını etkileyen bir çok faktör vardır. İş performansını artırmak için performansı etkileyen davranışları azaltmaları gerekmektedir. Bu yüzden akıllı telefon bağımlılığının iş performansına etkisinin incelenmesinde yarar vardır.
3.2 Veri Toplama Aracı ve Ölçekler
Çalışmamızda anket yöntemi veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Anket üç bölümden meydana gelmiştir ilk bölümde yaş, cinsiyet, çalıştığı sektör bulunduğu il gibi demografik bilgilere ikinci bölümde Sezen KALECİK’in Akıllı telefon bağımlılığı ölçeği son bölümde bölüm de ise Ertan (2008) tarafından Türkçeye çevrilen Borman ve Motowidlo (1993)’un iş performansı ölçeği kullanılmıştır.
3.3 Evren ve Örneklem
Araştırma Türkiye’nin çeşitli il ve ilçelerinde farklı sektörlerde çalışan toplam 250 kişiye internet üzerinden online olarak düzenlenmiştir.
3.4 Güvenilirlik Analizi
3.5 Verilerin Analizi ve Bulgular
3. Sonuç
4. Kaynakça
Mihalis KUYUCU (2017) Gençlerde Akıllı Telefon Kullanımı Ve Akıllı Telefon Bağımlılığı Sorunsalı: “Akıllı Telefon(Kolik)” Üniversite Gençliği Global Media Journal TR Edition, 7(14) Bahar/Spring 2017 Sayfa 323
Serkan Ada, Hasan Sadık Tatlı Akıllı Telefon Kullanımını Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma K.Maraş Sütçü İmam Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, Kahramanmaraş
Eda BÜYÜKGEBİZ KOCA* , Mustafa Zihni TUNCA (2019) İNTERNET VE SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞININ ÖĞRENCİLERİN PERFORMANSLARINA ETKİLERİ ÜZERİNE BİR YAZIN TARAMASI Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2019, C.24, S.1, s.33-53 (Sayfa 34)
https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/madde-bagimliligi
https://npistanbul.com/amatem/bagimlilik-turleri
Kültegin ÖGEL (2014). İnternet Bağımlılığı: İnternetin Psikolojisini Anlamak ve Bağımlılıkla Başa Çıkmak, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. (Sayfa 103)
Dr. Yasemin KÜÇÜKÖZKAN (2017) https://www.saglikaktuel.com/yazi/is-performansi-7083.htm